Türk Lirası 1,5 yılın en sert kıymet kaybını yaşadı

Birol BOZKURT

Para piyasaları son yılların en hareketli vakitleri yaşanıyor. Üzerindeki baskının kalkmasıyla süratle yükselişe geçen dolar/TL, evvelki kapanışa nazaran yüzde 7,32 yükselişle bankalararası piyasada 23,18 liraya çıkarak rekor tazeledi. Dün güne 21,61 düzeyinden başlayan dolar/TL’de 1 aylık yükseliş yüzde 18’i yılbaşından bu yana ise yüzde 23’ü aştı. Doların yanı sıra Euro ve Sterlin’de Türk Lirası karşısında benzeri halde yükselişini hızlandırarak tarihi düzeylere çıktı.

Kamu bankaları aracılığı ile doların satışıyla ilgili getirilen kısıtlamaların bir nebze olsun kaldırıldığını söyleyen ekonomistler, bankalar ortasındaki alış satış makaslarının da azalmaya başladığına dikkat çekerken, 125 milyar dolara ulaşan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarının çözülmeye başlayacağını söylüyor.

Kurdaki hareketlilik neyi işaret ediyor?

TL’nin dolar karşısında yüzde 7 kıymet kaybını ve döviz piyasasındaki hareketi yorumlayan döviz işlemcileri, bu hareketleri kamunun istikamet belirleyici olduğu bir yapıdan daha özgür piyasaya geçiş adımlarının güçlü bir sinyali olarak kıymetlendiriyor. Hususla ilgili görüştüğümüz ekonomistler dolar/TL’nin 25 düzeyinde istikrar bulacağını söylüyor.

Ekonomistler, dövizdeki yükselişi şöyle kıymetlendirdi; “Özel bankalarda mevduat faizleri yüzde 45’lere kamu bankalarında yüzde 60’lara kadar geldi.

Merkez Bankası’nın da faizleri yüzde 25’lere kadar yükseltmesine yönelik konuşulan senaryo dolaylı olarak dolara olan talebi bitirmeye yönelik bir plan.” Dolar/TL’de son 5 yılın rekoru günlük yüzde 15’lik yükseliş olarak kayıtlara geçerken, bugünkü artış ise son 1,5 yılın en büyük yükselişi oldu.

Döviz kurlarının volatil seyri hayatımızın her alanında tesirini göstermesi sebebiyle vatandaşların en çok takip ettiği bahisler ortasında yer alıyor. Buna nazaran bugünkü sert yükselişin akabinde geçmiş periyotlardaki dolar/TL’nin performansı merak ediliyor.

10.08.2018: Rahip Brunson krizi

“Rahip Brunson” kriziyle 2018 yazında büyük satışların yaşandığı gün, TL’nin de son 5 yıl içerisindeki en makûs günü olarak tarihe geçti. Kur, yüzde 15,67 artarak günü 6,42 düzeyinden kapattı.

23.11.2021: Faiz indirimleri

Faiz indirimleri nedeniyle TL’de sert satışların görüldüğü 2021’in son devrinin en makus günü olarak kayıtlara geçti. Dolar TL karşısında yüzde 12’den fazla pahalanarak 12,81 düzeyini gördü.

27.12.2021: KKM sonrası birinci atak

Kur, yüzde 9,69 artarak 10,50 düzeyinden başladığı günü 11,68’den noktaladı.

29.12.2021: KKM tesiri sürdü

Dolar kuru, yüzde 7,07 arttı. Günü 11,79’dan açan kur, 12,63 düzeyinden kapattı, tepe nokta olarak ise 12,69’u gördü.

07.06.2023: 1,5 yılın en berbat günü

Dolar/TL, evvelki kapanışına nazaran yüzde 7,40’tan fazla yükselerek 23,20 düzeyine ulaştı ve rekor kırdı.

İstanbul Portföy Strateji Yöneticisi Güzem Yılmaz Ertem: Dolar/TL 25 düzeyinde dengelenecektir

TCMB ve Kamu Banklarının müdahalesi ile kurda uzun müddettir devam eden yatay seyir, seçim öncesi rezervlerin eksiye dönmesi ve sermaye denetimi telaşlarının artmasıyla döviz talebinin artmasına sebep olmuştu. Yıl boyunca 19’larda salınan Dolar/TL paritesi son bir ayda 20’nin üzerine yükseldi.

Bakan Şimşek’ten Ortodoks siyasetlere dönüş ile birlikte faiz artışı bekleniyor. Bankalara tanınan döviz alım limiti devam etmesine karşın yurtdışı kaynaklı döviz talebinin artması ve kamu müdahalesinin yumuşamayla kurdaki yükselişin devamı gelebilir.

Buradaki temel varsayım; gerçek kur hesabı ile enflasyon göz önünde bulundurulduğunda aslında kurun adil pahasına yükseldiği tarafında. Başta ihracatçı şirketler olmak üzere, borsada döviz uzun konumu olan şirketlerin de bundan nemalanacağını öngörüyoruz. Kurdaki yükselişe müsaade verilse de Dolar/TL’nin 25 düzeylerinde dengelenebileceğini düşünüyoruz.

Doların Fitilini Japon mesken bayanları mı ateşledi?

Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Sevimli Sarı:

Çarşamba gecesi başlayan TL’deki bedel kaybı gün içinde devam etti. Asya seansında, Japon Yeni – Türk lirası ortasındaki süreç hacmindeki olağandışı artış akla japon mesken bayanlarının ‘carry trade’ süreçlerini akla getirdi.

Japonya’da 2000’li yıllardan beri sıfır maliyetli kredi kullananan yatırımcılar faizi yüksek olan ülkelerin tahvillerini alarak, ülke faiz oranları ortasındaki farklılıktan kar elde ediyorlar. Türk tahvil piyasasıda bu yıllardan bu yana Japonların beğenilen piyasalarından oldu. Yalnızca tahvil değil pay senedi piyasasında da oyuncu olabiliyorlar.

TL hareketine geri dönersek, Çarşamba gecesi Asya seansında Türkiye’de piyasaların kapalı olması münasebetiyle süreç hacimleri çok düşük oluyor. Yani piyasa sığ oluyor. Olağan dışı süreç hacminin olması, fiyatlarda büyük değişikliklere neden olabiliyor. TL’deki düşüş ile ziyanı kes buyruklarının olması ve bu buyrukların çalışması ile bedel kaybı süratle büyüyebiliyor. İşte Türk lirasındaki paha kaybında Japon mesken bayanlarının ziyanı kes buyrukları düğmeye basmış olabilir.

Gram altında yeni tarihi zirve

Gram altın geçtiğimiz hafta Cuma günü başladığı ve her gün yenilediği rekor serisine Çarşamba günü de devam etti. Spot altın, yatırımcıların Fed’in bir sonraki toplantıda alacağı faiz kararına dair işaretler aramasıyla ikinci gününde de yatay seyretti. Gram altında ise Dolar/ TL kurunda yeni tepenin görülmesiyle 1.464 TL ile rekor kırıldı.

Yabancı sormaya başladı

Uluslararası yatırımcılara aracılık yapan büyük kurumların ekonomistleri ise Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olmasının akabinde yurtdışından fonlardan görüşme ve bilgi talebinde bulunanların arttığını söyledi.