Riyad’ın petrol dışı gelirleri geçen yıl yüzde 15 arttı

Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle 2022’de tüm dünyada yaşanan güç krizinin akabinde birçok sanayi ülkesinin iktisadında düşüş yaşanırken, Suudi Arabistan, G20 ülkeleri ortasında yüzde 8,7 ile iktisadı en çok büyüyen ülke oldu.

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumunun datalarına nazaran, ülke ekonomisindeki büyüme yalnızca petrol dalıyla sonlu kalmadı ve petrol dışı ihracattan da 70 milyar dolardan fazla gelir sağlandı.

Yürüttüğü iktisat siyasetiyle petrol dışı gelirlerini artırma gayesinde muvaffakiyetle ilerleyen Riyad idaresinin, 2022’deki dış ticaret fazlası da yaklaşık 222 milyar dolar civarında seyretti.

Dış ticaret fazlasında yaşanan artışın yalnızca petrol fiyatlarının yükselmesinden kaynaklanmadığı tıpkı vakitte ülkenin Yemen’deki iç savaşta sarf ettiği askeri harcamaları azaltmasının da değerli katkısının olduğu belirtildi.

Bağımlılıktan kurtulma adımlarının etkisi

Riyad idaresinin 2021’de 61,73 milyar dolar olan petrol dışı ihracatı yüzde 14,8’lik artışla 2022’de 70,88 milyar dolara yükseldi.

Bu bilgiler, Suudi Arabistan’ın petrole bağımlılığın yanı sıra petrol fiyatlarındaki dalgalanmalardan kurtulmak için 2030 vizyonuna nazaran iktisadını çeşitlendirmeye yönelik adımları hızlandırdığı manasına geliyor.

Buna rağmen ülkenin toplam ihracatındaki petrol dışı eserlerin oranı ise Aralık 2021’de yüzde 28,1 iken, Aralık 2022’de yüzde 21’e geriledi. Bu değişim, petrol ihracatındaki artışın petrol dışı eser gelirlerinden daha süratli seyretmesinden kaynaklandı.

Dış ticaret fazlasında sıçrama

Suudi Arabistan’ın ticaret istikrarında 2022’de yüzde 80’den fazla artışla adeta bir sıçrama yaşandı.

Riyad’ın petrol gelirleri dahil olmak üzere 2021’de 123,3 milyar dolar olan toplam dış ticaret fazlası 2022’de 222 milyar dolara yükseldi.

Ülkede geçen yıl ihracatın yanı sıra ithalat da arttı, lakin ithalattaki artış, ihracata oranla düşük seyretti.

Petrol ihracatından 326 milyar dolar gelir

Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı pozisyonunda bulunan Suudi Arabistan, petrol fiyatlarının 2022’de varil başına 100 doların üzerine çıkmasından da yararlı çıktı. Ülke petrol ihracatından 326 milyar dolar üzere yüksek bir gelir elde etti.

Suudi Arabistan’ın petrol üretimini kıymetli seviyede artırmasının yanı sıra yüksek petrol gelirlerinden elde edilen meblağın petrol üretimine yatırılması bu gelire ulaşılmasının temel sebeplerinden biri oldu.

Dış etkenlerin ülke iktisadına etkisi

Suudi Arabistan ordusunun legal hükümeti desteklemek için 2015’te Yemen savaşına müdahil olması, 2014-2021 yıllarında petrol fiyatlarının düşmesi, 2019-2021 yıllarında Kovid-19 salgını sebebiyle kapanmaların ekonomik tesirleri ve ardından petrol talebindeki düşüş devlet bütçesi üzerinde baskı oluşturmuştu.

Resmi sayılara nazaran, Suudi Arabistan, 2014’te yaklaşık 733 milyar dolar olan Döviz rezervinin Mayıs 2021’de 440 milyar dolar civarına düşmesi üzerine ihtiyat bütçesini kullanarak açığı kapatmak zorunda kalmıştı.

Riyad idaresi yürüttüğü iktisat siyaseti ve petrol fiyatlarındaki artış sonucunda 2022’de bütçe fazlası verdi.