Prof. Dr. Naci Görür riskli bölgeyi açıkladı: ‘Endişe ediyoruz’

Türkiye, Kahramanmaraş’taki iki büyük sarsıntıda yitirdiği canlarına ağlıyor. Meyyit ve yaralı sayısı her geçen saat artıyor.

Yapılan son açıklamaya nazaran zelzelede 12 bin 873 kişi ömrünü yitirdi, 62 bin 937 kişi ise yaralandı. Bölgede arama kurtarma çalışmaları sürüyor.

Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzeleleri kıymetlendirdi.

Prof. Dr. Naci Görür, zelzeleyle ilgili olarak 3 gün evvel ihtar yaptığını vurgulayarak, şöyle konuştu:

– Elazığ sarsıntısı olduğu vakit sizlere beyanat verdim. Elazığ zelzelesi Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu, o fay uyandı. Daha evvel sarsıntı üretmiyordu.

– Ben, ’21. asırda bieri zelzele üreterek gücünü boşaltacak’ dedim. Doğu Anadolu fayı Elazığ yöresini kırdıktan sonra, Maraş, Çelikhan, Erkenek ve Hatay bölgesi tehdit haline geldi, ‘Bundan sonra ben büyük zelzelelerin bu yörelerde olacağını düşünüyorum’ dedim.

– Artık bir bölge uzun vakit zelzele üretmediği vakit o fay sınırını çok büyük ölçüde gerilim biriktiğini düşünüyoruz. Halkın anlayacağı formda söyleyelim, güç biriktirdiğini düşünüyoruz. Elazığ zelzelesi de olunca, Elazığ sarsıntısında açığa çıkan gücün bir kısmı da Doğu Anadolu fayının Maraş tarafına transfer edildi.

– Esasen Maraş’ta değerli bir güç birikmişse, bir de siz ekstra bir enerjiyi oraya transfer etmişseniz, Maraş’tan korkmaya başlarız. İşte o kaygıdan, beklentiden ötürü ‘Maraş’a dikkat edin’ dedim. ‘Deprem hazırlıklarına başlayın, kentsel dönüşümü burada ihmal etmeyin’ diye yazdım, çizdim, söyledim. Maalesef 6 Şubat geldi, 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki zelzele oldu.

– Bu ikinci sarsıntı, ‘tetiklenme’ ile oldu. Oradaki fay sistemleri birbirlerini tetikledi. Birinci sarsıntı Ölüdeniz fayında, ikinci sarsıntı Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu.

– Bu türlü 9 saat ortayla iki sarsıntı olması çok nadir görülen bir durum. Baktığımız vakit, binaların birçok sefer tası üzere çökmüş” dedi.

Hatay ve Adana için uyardı

Prof. Dr. Naci Görür, Hatay ve Adana için ikazlarda bulunarak, şöyle konuştu:

– Etraftaki faylarda makul bir gerilim transferi olabilir. Bu sarsıntılardan sonra Hatay ve Adana yöresinin daha hassas hale geldiğini düşünüyorum.

– Adana havzasında Doğu Anadolu fay neslinin devamı üzere düşünülen, orada da irili ufaklı faylar var, Hatay’ın meyyit fay kısımlarında bir gerilim transferinin olabileceğini, oralara bir yük geldiğini düşünüyorum.

– Oralarda ihtimamlı ve dikkatli olmak lazım lakin onun dışında büyük ölçüde Doğu Anadolu fayı gücünü boşalttı ve azalttı. Tıpkı Kuzey Anadolu fayı üzere. Bundan sonra büyük ölçüde o faylarda bir rahatlama olacaktır.

– Uzun devir büyük sarsıntılar meydana gelmeyecektir fakat dediğim yerlerde de dikkatli olmamız gerekiyor. Bizim kaygı ettiğimiz yerler Bingöl ile Karlıova ortasında, Doğu Anadolu fayının en Kuzey Doğu ucunda bir kesim var.

– Orada en son sarsıntı 1766 üzere oldu, oradan telaş ediyoruz. Bu Maraş fayından ötürü, Hatay ve Adana havzası kısmında dikkatli olmamız lazım” formunda konuştu.

“İlk sefer söylüyorum…”

Türkiye’de en fazla sarsıntı üreten iki fay çizgisinin gücünün büyük bir kısmının boşalttığını belirterek, Prof. Dr. Naci Görür, şu tabirleri kullandı:

– Türkiye’de en fazla zelzele üreten iki fay var. Biri Kuzey Anadolu fayı, oburu Doğu Anadolu fayı. Her iki fay gücünün büyük bir kısmını boşalttı. Bu demektir önümüzdeki birkaç yüz sene içerisinde Türkiye’de çok büyük bir sarsıntı olmayacak, en azından bu iki fay nesli boyunca.

– Bu bizim için ülkeyi zelzeleye hazırlama açısından bir talih. İrili ufaklı öteki yerlerde sarsıntı olabilir, burada da küçük sarsıntılar olur lakin Türkiye’nin en yüklü fay zonları enerjiyi boşalttı. Bu bir imkan, bunu birinci defa söylüyorum bunu bütün Türkiye duysun.

“İstanbul’da vakit gelmekte…”

İstanbul’da hasarın daha fazla olacağını belirten Prof. Dr. Naci Görür, şu sözleri kullandı:

– İstanbul’da durum hiç uygun değil. Nasıl 3 gün evvel ‘Maraş’tan kaygı ediyoruz’ diye yazdıysam tıpkı biçimde İstanbul’dan telaş ediyorum. Bilimsel bütün araştırmalar, İstanbul’da vaktin gelmekte olduğunu gösteriyor.

– Aşağı üst 30 sene içerisinde zelzelenin beklendiği söyleniyordu, 23 yılı geçtiğine nazaran büyük ölçüde yakınlaşmış demek istiyorum.

– Lakin Maraş zelzelesi beklediğimiz Marmara zelzelesinden daha büyük. İstanbul’da en fazla 7.5 bekliyoruz. İstanbul’da daha küçük zelzele beklememize karşın, İstanbul’da hasar Maraş’tan daha fazla olur.

– Öteki yandan Maraş’ta da hasarın oldukça fazla olacağını üzülerek kestirim ediyorum, inşallah yanılırım lakin açıklanınca göreceğiz” sözlerini kullandı.