Uzun zamandır düzenleme gelmesi ve daha güvenli bir şekle büründürülmesi beklenen kripto para piyasaları için beklenen yasal düzenleme geldi. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yürürlüğe giren düzenlemeden hemen sonra MASAK kripto varlık rehberi yayımladı. Çünkü denetim ve kontrol işlemlerinde yeni yayınlanan yasal düzenlemeye göre kontrol için sorumlu olan kurumun MASAK olmasına karar verilmişti.
Alınan yeni önlemler ve uygulamalar kapsamında denetlemelerin olması, kimlik detaylarının daha detaylı bir şekilde veri olarak kayıt altına alınması ve yüksek miktarlı işlemlerin dikkatle ele alınması gibi önemli adımların atılması bekleniyor. Sadece kripto paralar için olmamakla birlikte bankacılık, faizsiz ev sistemi, aracılık firmaları gibi farklı sektörlerin de kapsam içine alındığı açıklandı.
4 Milyon TL Ceza İhtimali
MASAK tarafından açıklanan rehbere göre alım satım işlemlerinde faaliyette olan şirketler talep edilmesi durumunda her türlü bilgiyi sunmak zorunda kalıyor. Belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde ise 4 milyon TL’ye kadar para cezası uygulanması gibi ciddi yaptırımlar da bulunuyor. Şüpheli işlemlerin en fazla 10 gün içinde detayları ve düzenlemede istenen hali ile bildirilmesi konusuna da dikkat çekiliyor.
Şüpheli İşlemlerin Bildirilmesi
Kripto paraların ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarının uymak zorunda kalacağı bir detay ise şüpheli işlemlerin bildirilmesi zorunluluğudur. Bir süredir takip edilen, yüksek rakamlarda işlem yapılan veya yapılan işlemlere ekonomik bir açıklama yapamayan işlemlerin bildirilmesi gerekiyor. Bu sayede kripto para kullanılarak terör örgütlerinin finanse edilmesi veya kara para aklama işlemlerinin engellenmesi mümkün hale geliyor. Bahsedilen durumlar oldukça tehlikeli ve yasak olduğundan rehbere göre şüpheli işlem bildirme sorumluluğu da oldukça yükseliyor.
Kimlik Tespiti Zorunluluğu
Yatırımcıların kimlikleriyle alakalı durumların netleşmesi daha önceden belirlenen bir işlem olmamakla birlikte artık zorunlu hale geliyor. Rehberde belirtilenlere göre yatırımcıların hesap oluştururken kimlik bilgilerini paylaşması da isteniyor. Bunun için:
- Yatırımcının 75 bin TL üzerinde yatırım yapmak istemesi gerekiyor,
- Yüksek rakamlı yatırımlara sahip olması durumunda istenebiliyor,
- Şüpheli işlem olduğunda kimlik bilgilerine erişim talebinde bulunuluyor.
Bu nedenlerden dolayı MASAK tarafından belirlenen şartlara bağlı kalarak verilerin korunması ve kimlik bilgilerinin kayıt altına alınması isteniyor.
Rehberin Geçerliliği
Kripto paralar konusunda yayınlanan resmi düzenleme 1 mayıs itibarı ile geçerli olacağını açıklarken nasıl uygulanacağı konusunda durumların netleşmesi için rehberin yayınlanması bekleniyordu. Yayınlanan MASAK rehberi ile birlikte tam çerçevesi belirlenen uygulamaların tamamen uygulamaya başlanması için geri sayım başlandığı yönünde yorumlar yapılıyor.
Kimlik Verilerinin Güvenliği
Bir başka uygulama ile alakalı konu ise verilerin güvenliğini artıracak yeni teknolojiler kullanılması olarak vurgulandı. Çünkü kayıt altına alınan verilerin güvenlik açığı oluşturacak şekilde birilerinin eline geçmesi daha büyük sorunların oluşmasına neden olabilir. Bu durum yatırımcıların da kafasında bazı soru işaretlerinin olmasına neden olurken güvenlik teknolojilerinin kullanımını daha önemli hale getirmiştir.
Kripto Para Yatırımlarında Düşüklük Riski
Kripto para yatırımlarında bu tarz önlemlerin alınmış olması yatırımlarda bazı azalmaların olmasına neden olabileceğinden dolayı yatırımcıların da güven konusunu sorgulamasına neden oldu. Bu alanda yapılan düzenlemeler her ne kadar tüm yatırımcıları etkileyecek şekilde olmasına karşılık yabancı piyasalardan alım ve satım yapılması ile alakalı bir önleme yer verilmiyor. Bunu engellemenin ve kontrol etmenin neredeyse imkansıza yakın olması yatırımlarda düşüklüğün olması konusunda haklılık sağlarken yatırımların yurtdışına kaymasını da sağlayacak gibi duruyor.
Belge İstenmesi Düzenlemeleri
Her türlü işlemde belge ve bilgi talep edilmesinin yolu da açılmış oluyor. Aracılar ve düzenlemeye uyma zorunluluğu olan kurumların tamamı gerekli gördüklerinden yatırımla alakalı bilgi veya kanıtlanabilir yatırım nedeni arama hakkına da sahip oluyor. İstenen belgelerin veri olarak kayıt altına alınması ve Maliye Bakanlığı tarafından gerekli görüldüğünde istenmesi, kontrol edilmesi de sağlanıyor. Yatırımcıların daha çok bilgi sunmak zorunda kalması da kaçınılmaz bir hal alıyor.
Düzenleme ve Rehber Hakkında Yorumlar
Yayınlanan düzenleme ve buna bağlı olarak ortaya çıkan rehber konusunda yatırımcıların ve düzenlemeleri yönetecek olan kurumların da yorumları ortaya çıkmaya başladı. Denetleme ve belgelerin talep edilmesi gibi durumlar veri açıklığı olması halinde tehlikeli şekiller alabileceğinden kripto paraların mantığına uygun olarak değerlendirilmiyor. Yatırımcıların neden olmaksızın şüpheli işlem konusunda uyarı almaları veya denetlenmeleri de bazen aksaklıkların yaşanmasına neden olabileceğinden uygulamanın nasıl olacağı konusu merak ediliyor. Yatırımların farklı piyasalara kaydırılması beklentisi de ortaya çıkıyor.
Terör Faaliyetlerine Finansmanın Engellenmesi
Yapılan düzenlemeler 1 Mayıs tarihinde cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan düzenlemeler ile yasal hale getirilmiş olduğundan finansmanın kesilmesi ve yasal olmayan para akışının engellenmesi amaçlanıyor. Kurum ve kuruluşların kara para aklamak için uzun zamandır bu şekilde bir yol edindikleri resmi olmasa da biliniyordu. Terör finansmanı riski de böyle bir rehberin ve kontrol aşamalarının ortaya çıkarılmasına neden oldu. Bir sonraki aşamanın ise vergilendirme olduğu birçok yatırımcı tarafından verilen bilgiler arasında yer alıyor. Vergi alınması işlemlerin daha yasal ve vergi verilen bir yatırım aracı şeklinde olmasına olanak tanıyacağından vergilendirmelerin yakın zamanda rehber içinde yer almasının mümkün olacağı yönünde fikirler bulunuyor. Rehberin kurallarına ve istenen yükümlülüklere uyulmaması cezaların yüksek seviyeden kesilmesine neden olacağından şimdiden uygulama konusunda harekete geçilmesi de zorunlu bir hal alıyor.