2009’da Bitcoin’in piyasaya sürülmesinden bu yana, kripto para ünitesi artık bir inek oyunu olmaktan çok daha kapsamlı bir teknolojiye hakikat uzun bir yol kat etti. Pekala kriptoda bir sonraki milyon dolarlık fırsat ne? Kripto uzmanı Pratik Bhuyan, bu soru üzerinden değerlendirmelerini paylaşıyor.
Kripto cihanında Web3 ve ötesi de var
Son vakitlerde görülen kripto para ünitelerinin harika büyümesi hakkında tartışmaya çok az yer var. Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) üzere kripto para ünitelerinin kullanımı son birkaç yılda gelişmeye devam etti. Bu da kripto sanayisinin devasa genişlemesini daha da artırdı. Kripto para dalı, dünyaya geniş çapta alkışlanan ve bir dereceye kadar benimsenen en son teknolojik yenilikleri sağladı. Bunlar, tokenizasyon, merkezi olmayan takaslar, stablecoin’ler, staking ve çiftçiliğin yanı sıra, çoklukla NFT koleksiyonları olarak isimlendirilen dijital koleksiyonların basılmasını içeriyor.
Bu yenilikleri çevreleyen tüm heyecanın ortasında, temeldeki Blockchain altyapısının oluşturulması ve geliştirilmesinde de değerli gelişmeler oldu. Ekseriyetle kısaca ZK-Proofs olarak bilinen sıfır bilgi ispatlarından yararlanan ZK Rollup’lar, hem Web3 dünyasında hem de dışında geniş çapta ilgi gören örneklerden biri.
Nereden çıktı bu ZK-Proof?
Teknoloji, bilgilerin gerçekliğini, dataların kendisini hakikaten ifşa etmeden doğrulayan bir delil biçimi sağlar. Blockchain bağlamında, ZK-Proof değerli bir sorunun ele alınmasına yardımcı olabilir: Zımnilik. Bireyler, ZK-Proof’ları kullanarak rastgele bir ek bilgi ifşa etmeden kimliklerini ve süreçlerini doğrulayabilir.
Daha kolay tabirlerle açıklamak gerekirse, örneğin bir kullanıcı, bakiyesini sahiden açıklamadan bir satın alma süreci yapmak için kâfi parası olduğunu kanıtlayabilir. Bu, bilgileri daha küçük kesimlere bölerek elde edilir ve her modül, sadece kullanıcının şifresini çözebileceği biçimde şifrelenir. Sistem, bu küçük kesimlerin şifresini çözerek ve bunları doğrulayarak, kullanıcının gerçek bakiyesini açıklamadan kullanıcının gerekli paraya sahip olduğundan emin olabilir.
Geleneksel kimlik doğrulama biçimlerinde eşsiz bir seviyede kapalılık sağladığından, ZK provalarının potansiyeli çok fazla. Bu, süreç kapalılığı ve güvenliğinde değerli gelişmelere yol açabileceği için kripto para ünitesi alanındaki birçok kişinin dikkatini çekti. Polygon’un (MATIC) fiyatı, bu Mart ayında zkEVM main-net’inin lansmanını duyurduktan sonra büyük bir artışa şahit oldu.
Kripto dünyası için değerli adım: ZK-Proof AB kabulü aldı
Bununla birlikte, kripto, ZK-Proof’ların ilgi kazandığı tek alan değil. Kriptokoin.com’dan takip ettiğiniz üzere, Avrupa Parlamentosu’na da girdiler. Bu çeşit ispatların kullanımı, dijital kimlik ve ilgili uygulamaların düzenlenmesi konusunda Kurul ile müzakere durumlarına AB maddeleri tarafından resmi olarak dahil edildi.
ZK-Proof’lar, Kurul şiddetle karşı çıkmadıkça, dijital tanımlama ve gelecekteki AB uygulamalarına ait AB maddesine dahil edilecek ve insanlara şahsî dataları üzerinde daha fazla denetim sağlayacak. Bu da dijital süreçlere olan inancı artıracak ve AB eID tahlillerinin hudut ötesi birlikte çalışabilirliğini kolaylaştıracak. Teklif tıpkı vakitte, tüm kullanıcılar için daha inançlı ve mahremiyetle daha uyumlu bir online ekosistem oluşturmaya yardımcı olacak. Bu da AB genelinde kapalılığı artıran teknolojinin kullanımını teşvik ediyor.
Ek olarak, Avrupa Dijital Kimlik Cüzdanı, kullanıcının kaynak bilgileri vermesini gerektirmeden şahsî bilgi tanımlamasından yahut özniteliklerin onaylanmasından çıkarılan tezleri doğrulama kabiliyetini sağlayacak. Bu, kullanıcının kapalılığının korunmasını temin edecek.
AB’nin ZK-Proof’ları dijital kimlik maddelerine dahil etme kararı emsal teşkil ediyor. Tıpkı vakitte klasik dünyada bu çeşit protokollerin kullanımını doğruluyor. Kripto para piyasası büyümeye ve gelişmeye devam ettikçe, ZK-Proof’ların gelişiminde kilit bir rol oynama potansiyeli giderek daha net hale geliyor. Ölçeklenebilirliği geliştirme, maliyetleri düşürme ve hem büyüyen DeFi hem de hükümet teşebbüsleri için yeni fırsatlar sağlama potansiyeline sahip olan ZK-Proof’lar, kripto para ünitesi dünyasında bir sonraki büyük şey olabilir.