İstanbul zelzeleye hazır mı? En yaşlı yapılar hangi ilçede? İşte ilçe ilçe son durum

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Zelzele Risk İdaresi ve Kentsel Güzelleştirme Daire Başkanlığı ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü iş birliğiyle 2020’de hazırlanan “İstanbul İli Mümkün Zelzele Kayıp İddialarının Güncellenmesi Projesi” megakentteki konut stokuna ait dataları ortaya koyuyor.

AA muhabirinin kelam konusu çalışmadan derlediği bilgiye nazaran, kentte 2000 ve öncesinde yapılmış bina sayısının 818 bin 339 olduğu görülüyor. Kelam konusu yapıların 555 bin adedinin 1980-2000 tarihli, 264 bininin ise 1980 öncesinde yapıldığı rapora yansımış durumda.

İstanbul’da 2000 ve öncesi binaların en çok olduğu ilçelerin başını 39 bin 786 ile Fatih çekiyor. Bu binaların 31 bin 899’unun ise 1980’den öncesine ilişkin olduğu biliniyor.

Fatih’i 35 bin 353 adetle Üsküdar, 34 bin 618 ile Bağcılar, 34 bin 592 ile Pendik, 34 bin 333 ile Beykoz, 33 bin 727 ile Ümraniye, 33 bin 68 adetle Sarıyer izliyor. 7 ilçede bina sayısının 30 binin üzerinde olduğu görülüyor.

En düşük Adalar ve Beylikdüzü’nde

Yapım tarihi 2000 ve öncesine ilişkin bina sayısı Küçükçekmece ve Silivri’de 25-30 bin adet, Beyoğlu, Maltepe, Esenyurt, Kartal, Kağıthane, Sultanbeyli, Sultangazi, Eyüp ve Gaziosmanpaşa’da 20-25 bin adet, Bahçelievler, Arnavutköy, Şişli, Bayrampaşa, Kadıköy, Esenler, Şile, Ataşehir, Avcılar ve Sancaktepe’de 15-20 bin adet aralığında.

Büyükçekmece, Başakşehir, Çekmeköy, Tuzla, Zeytinburnu, Beşiktaş ve Çatalca’da ise 10-15 bin adet aralığında 23 yaşında üzerinde bina bulunuyor.

Yapım tarihi 2000 ve öncesine ilişkin bina sayısının en düşük kaldığı ilçe 5 bin 325 adetle Adalar olurken, onu 6 bin 262 ile Beylikdüzü, 9 bin 800 ile Güngören, 9 bin 961 ile Bakırköy izliyor.

Rapora nazaran, 7,5 ve üzeri şiddetli bir sarsıntıda İstanbul’da 301 bin binanın hafif, 137 bin binanın orta, 39,5 bin binanın ağır, 13,5 bin binanın ise çok ağır hasar görebileceği öngörülüyor.

“Binanıza sarsıntı dayanıklılık testi yaptırın”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün akşam yaptığı açıklamada, “Son afette yıkılan tüm binaların yüzde 98’inin 1999 yılı öncesi inşa edilenler olması bize bina standardı ve kontrolü konusunda kat ettiğimiz ilerlemeyi göstermekle birlikte işi daha sıkı tutmamız gerektiğini de hatırlatıyor” tabirlerini kullanmıştı.

Uzmanlar, yaşlı konutlarla ilgili sarsıntı dayanıklılık testi yaptırılması, sonuca nazaran binanın güçlendirilmesi yahut dönüştürülmesi davetinde bulunuyor.

Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (KENTSEV) Lider Vekili Haldun Ersen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İstanbul’da olası 7,5 ve üzeri şiddetli bir zelzelede hafif, orta, ağır ve çok ağır hasar alması beklenen 491 bin binada 6,2 milyon kişinin yaşadığının kestirim edildiğini söyledi.

Özellikle çok ağır hasar alması beklenen binaların çabucak tahliye edilmesi ve bu yapıların dönüşümü için harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Ersen, bunun yolunun da konut sakinlerinin yapı kontrolü yaptırmalarından geçtiğini anlattı.

Ersen, vatandaşlardan binalarına dayanıklılık testi yaptırmaları gerektiğini kaydederek, kentsel dönüşüm için geç kalmamalarını, bu mevzuda topluca seferberlik ilan edilmesi gerektiğini bildirdi.

KENTSEV’den kentsel dönüşüm için yol haritası

Haldun Ersen, Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı’nın bu alanda farkındalığını artırmak emeliyle yol haritasını açıkladığını belirterek, “Türkiye’nin en değerli sorunlarından kentsel dönüşümün siyaset üstü bir yaklaşımla, ulusal seferberlik şuuruyla, tıpkı Kurtuluş Savaşı’nda olduğu üzere birlik, beraberlik ruhuyla ele alınması gerekiyor.” dedi.

Ülke genelinde milyonlarca riskli konut bulunduğuna işaret eden Ersen, “Mülkiyeti elinde tutan vatandaşın vakit kaybetmeden bu işin içine katılması ve riskli binalar için harekete geçilmesi gerekiyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bilhassa 2022’de devreye aldığı kentsel dönüşüm teşviklerinin bu manada hayati olduğunu da düşünüyoruz.” açıklamasında bulundu.

Ersen, kentsel dönüşüm için hazırladıkları yol haritasına değinerek, bu sürecin 12 husustan oluştuğunu söyledi.

Ersen, bu unsurların “iletişim stratejisi”, “fayda ve maliyet ilişkisi”, “mülkiyet problemlerinin çözülmesi”, “STK’lar ile iş birliği”, “vatandaşın geri bildiriminin alınması”, “sosyolojik ve ruhsal etki”, dönüşümün vatandaş, devlet ve STK’ler ile çözülebileceği”, “6306 Sayılı Kanun’un geliştirilmesi”, “planlama ilkeleri”, “yerel yönetimler”, “kamu-özel kesim iş birliğinin güçlendirilmesi” ve “yargılama” olduğunu aktardı.

İlçe – 1980 öncesi – 80/2000 ortası – 2000 sonrası
Adalar: 3.584 – 1741 – 5325
Arnavutköy: 96 – 19203 – 19299
Ataşehir: 7735 – 10297 – 18032
Avcılar: 2596 – 14287 – 16883
Bağcılar: 6072 – 28546 – 34618
Bahçelievler: 3892 – 15483 – 19375
Bakırköy: 4869 – 5092 – 9961
Başakşehir: 814 – 13620 – 14434
Bayrampaşa: 8295 – 10240 – 18535
Beşiktaş: 7272 – 5195 – 12467
Beykoz: 15981 – 18352 – 34333
Beylikdüzü: 41 – 6221 – 6262
Beyoğlu: 17052 – 7940 – 24992
Büyükçekmece: 1303 – 13622 – 14925
Çatalca: 1863 – 9266 – 11129
Çekmeköy: 529 – 13813 – 14342
Esenler: 6582 – 11739 – 18321
Esenyurt: 499 – 23301 – 23800
Eyüp: 11966 – 10171 – 22137
Fatih: 31899 – 7887 – 39786
Gaziosmanpaşa: 12786 – 8375 – 21161
Güngören: 2513 – 7287 – 9800
Kadıköy: 12816 – 5611 – 18427
Kağıthane: 11813 – 11877 – 23690
Kartal: 9211 – 14491 – 23702
Küçükçekmece: 7535 – 20621 – 28156
Maltepe: 6541 – 18144 – 24685
Pendik: 6703 – 27889 – 34592
Sancaktepe: 460 – 15873 – 16333
Sarıyer: 11898 – 21170 – 33068
Silivri: 1338 – 25292 – 26630
Sultanbeyli: 458 – 22817 – 23275
Sultangazi: 4502 – 18421 – 22923
Şile: 6762 – 11293 – 18055
Şişli: 10601 – 8487 – 19088
Tuzla: 2882 – 11139 – 14021
Ümraniye: 5448 – 28279 – 33727
Üsküdar: 13864 -21489 – 35353
Zeytinburnu: 2594 – 10103 – 12697
TOPLAM: 263655 – 554674 – 818339