İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu, Kahramanmaraş merkezli iki büyük sarsıntı sonrasında bir kere daha gündeme gelen muhtemel İstanbul zelzelesi bahisli çalışma yapacak Bilim Şurası ile bir ortaya geldi. İSKİ yerleşkesi içerisindeki AKOM’da gerçekleştirilen toplantıya; Prof Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, Prof Dr. Tarık Şengül, Prof Dr. Okan Tüysüz, Prof. Dr. Alper Birincisi (çevrimiçi), Prof. Dr. Haluk Özener, Prof. Dr. Himmet Karaman, Prof. Dr. Eser Çaktı, Dr. Turgut Fazilet Ergin, Nasuh Mahruki, Prof. Dr. Alp Erinç Yeldan, Prof. Dr. Ejder Yıldırım, Doç. Dr. Seda Kundak, Prof. Dr. Kayıhan Pala (çevrimiçi), Prof Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, Prof Dr. Alper Ünlü ve Prof. Dr. Murat Şeker ile İBB bürokratları katıldı.
“‘Artık yeter’ diyecek bir bakış açısıyla…”
AFAD tarafından zelzele felaketi sonrasında Hatay ili ile eşleştirildiklerini hatırlatan İmamoğlu, “AFAD’la iş birliğini koordine edecek sorumluluğu, İstanbul olarak biz aldık. Örneğin; Kahramanmaraş’ta Ankara, Osmaniye’de İzmir, Adıyaman’da Mersin. Bu kentler, AFAD’ın tariflediği şehirlerdi” dedi. Toplantıya iştirak sağlayan bilim beşerlerine ve uzmanlara teşekkürlerini ileten İmamoğlu, şunları söyledi:
“Birlikteliğimiz çok çok kıymetli. Açıkçası sarsıntının olduğu an itibariyle, sabaha karşı 05.00’ten itibaren buradaydık ve burada süreci yönettik. Bu süreci yürütürken, benim arkadaşlarıma çabucak birinci söylediğim 2-3 talimatlardan birisi, yakın vakitte hem kendi içimizde daima çalıştığımız hem periyot devir kimi hususlarda danışmanlık aldığımız hem de bir kısım konularımız vasıtasıyla iş birliği içerisinde olduğumuz bilim insanlarımızın son değerlendirmelerini de tespit ederek, önümüzdeki günlerde kamuoyuna bir bilgilendirme yapalım oldu. İstanbul’u konuşacağımız ve İstanbul üzerinden tekrar topluma, insanlarımıza, hemşehrilerimize en önemli biçimde, en uyarıcı biçimiyle, ‘Artık yeter’ diyecek bir bakış açısıyla hem kendimize ‘yeter’ diyeceğiz hem vatandaşa ‘yeter’ diyeceğiz. Birebir o kadar çok şey yaşıyor ki insan, ister istemez bu türlü konuşmak zorunda kalıyor. Bu hisleri lisana getirecek fakat o lisana getirirken de bilimsel yeri son derece güçlü, kararlı bir açıklamayı sunabilecek bir çalışmayı süratlice yapmamız gerektiğini iletmiştim.”
“O kadar kusurlarla dolu bir kentleşme var etmişiz ki…”
Tüm Türkiye’yi sarsan zelzelede birtakım noktalar tespit ettiklerine dikkat çeken İmamoğlu, “Tamam, birçok yerde de eksiğimiz var, lakin bu turnusol kağıdı üzere. 24 yıldır ağır konuştuğumuz sarsıntı probleminde, sahiden o kadar ihmal, o kadar hatta görmezden gelme, hatta yeni yapılanlarda bile o kadar yanılgılarla dolu bir kentleşme var etmişiz ki, mültecilerle baktığımızda, neredeyse bugün 10 milyon dediğimiz yerin 4-4,5 milyonu, o sarsıntıdan bugüne yerleşmiş. Yani yüzde 40-45’i buraya yerleşmiş, ancak ne eskiyi toparlayabilmişiz, ne yeniyi yanlışsız düzgün yapabilmişiz. Yani bu kadar kör göze parmak sokmak misali karşılık bulduğu bir ortam olamaz. Yani nitekim içim yanıyor? Fay sınırlarını değil, güya diğer niyetlerle hareket eden imar siyasetlerinin kentsel gelişmeyi oluştururken hiç de güzel olmayan, bilimi gözetmeyen sınırlarla bir süreç yaşandığını gördük” dedi.
“Çok feryatla karşılaştık”
Devlet kurumlarının faaliyet gösterdiği birçok yapıda da kayıplar olduğuna vurgu yapan İmamoğlu, “Çok zahmetli konuma düşmüş ve bu kurumlarda muazzam bir kapasite kaybını gördüm alanda. Çok feryatla karşılaştık. 99 sarsıntısında birkaç kere o bölgede bulunduk. Ki birinci günlerinde de bulunduk. O vakitten bile berbat olabilmek bugün, bana çok acı geldi. Halbuki daha güzel olmalıydı. Çok çok çok daha uygun olmalıydı” diye konuştu. Alanda karşılaştığı devlet yetkilileriyle bir ortaya gelememekten yakınan İmamoğlu, “Örneğin bir sorumluyla buluşamıyoruz. Korkuyor seninle yan yana olmaya. Bunun ismi validir, bunun ismi öteki bir şeydir. Ya da standart cümlelere bağlamış üzere, Genel Başkan’ın da olduğu birtakım ortamlara girdiğimizde, o denli bir anlatıyor ki; güya orada vefat da yok, bütün enkazlar kaldırılmış. 2. günden, üçüncü günden bahsediyoruz. ‘Her enkazda takım var.’ Yok kardeşim, o yoldan geldik buraya. Daha yüzde 20’sinde yokuz yani. ‘Ne yapabiliriz, ne yapmalıyız’ kısmından çok, bir sunuyu yapmak zorunda olduğunu düşünen bir bürokrasi. Haktan kopuk.”
“Yerel idare ıslahatına gereksinim var”
Amacının kendisini masumlaştırmak olmadığını kaydeden İmamoğlu, Kim, nerede, ne halde hatalı varsa, eksik yapıyorsa, -buna siyaseten biz de dahiliz, iktidar da dahil- bir tahlil bulmak zorunda olduğumuzu gördüm. Bu da aslında bir tarafıyla hem mahallî idare ıslahatına muhtaçlık olduğunu bize gösteriyor hem birebir vakitte bir yönetişim modeline gereksinimimiz olduğunu gösteriyor. Afetin idaresinin bu kadar merkezileşmesinin, bu kadar sivil toplumun yok sayılmasının sonuçları çok ağır. İnsan, bu türlü hayretler içerisinde izliyor” dedi. “Burada İstanbul’a dönmek isterim” diyen İmamoğlu, “Çok şey yapıyoruz. Çok fazla işimiz var. Bunların ayrıntılarına elbette girecek değilim. Lakin şahit olduğum bu süreçler, inanılmaz bir iç hesaplaşmaya da beni evirdi. ‘Daha fazlasını nasıl yapmalıyız’ kısmındayım. Ki birinci gün verdiğimiz talimat da arkadaşlarıma buydu. Onun için sizleri davet ettik ve bir ortaya geldik. Gelinen noktada daha fazlasını yapmak, ancak bir tarafıyla en doğrusunu yapmak gayesindeyiz. Biraz da aynaya bakarak kendime söylüyorum, ‘Yeter artık’. ‘Yeter artık’; vatandaşıma söylüyorum, hükümete söylüyorum, diğerlerine söylüyorum ve daima birlikte bu ‘Yeter artık’ı dedirtmemiz lazım. O bakımdan hem tüm yaptıklarımızın gözden geçirilmesine, bilimsel aklın ve etrafın yönlendirilmesine dönük masaların daha genişletilmesine, ‘Ben niçin orada yokum’ diyenin bile katkı sunmasının sağlanması üzere, bütün sürecin buna dönük bir çalışmayla bir sunuyu, çağrıyı topluma, kurumlara bizim yapmamızın kaide olduğunu söylüyoruz” tabirlerini kullandı.
“Çuvaldızı kendimize batırma karakterinden vazgeçmeyeceğiz”
Çuvaldızı kendilerine batırma karakterinden vazgeçmeyeceklerini vurgulayan İmamoğlu, şöyle konuştu:
“Bir Sarsıntı Üst Kurulu’nun bir sistemle İstanbul’da çalışıyor olmasını biz önermiştik 2019 ve 2020’de. Büyük gayretlerle sayın Bakan’a bunu önermiştik. ‘İyi, çok güzel, çok güzel…’ Ancak suskunlukla karşılandık. Aylarca zorladım bunu. Tanımım şudur: Bir kapıdan giren vatandaş ya da bir heyet ya da bir site idaresi, birçok ögeleriyle yanıtlarını ‘ama’sız, ‘fakat’sız, siyasi hareketsiz; net alacak. Şayet çok beklentileri varsa, orada onların hepsinin umutları sönecek. Tek umudu şu olacak: Benim bu binayı yenilemem lazım. Yenilememin de şartlar şu. Devletin bana sundukları bu. Bunlardan faydalanıp, yenilemem lazım. Öbür türlü alandaki vatandaşın daha fazla ne alırız çatışması yüzde 90. Onun için ister beni sevsin, ister sevmesin, bana gelip; ‘Başkanım, bizi perişan ediyor X kurumumuz, hükümetin idaresi, bakanlık vesaire.’ Biliyorum ki aslında, benim bile veremeyeceğimi vermiş, hala diğer bir şeyin talebinde olan tarafları var. Şeffaflık eksik olabilir, bağlantı eksik olabilir; onu başka tutuyorum. Lakin bunun bir siyasi yarar elde etme alanının olmaması gerektiğini düşünüyorum. Onun için, bu türlü bir üst konseyin İstanbul’a çok âlâ geleceğine inandığım için, bu heyetin toplanmasını kıymetli buldum.”
İmamoğlu’nun akabinde kelam alan bilim insanları, sarsıntı öncesi, anı ve sonrasında alınması gerekenleri, kendi uzmanlık alanları noktasında sıraladı. Yaklaşık 1,5 saat süren toplantı sonunda tekrar konuşan İmamoğlu, katkıları için bilim beşerlerine ve uzmanlarına teşekkür etti. “Bu buluşmanın bir başlangıç olduğunu da biliyorum” diyen İmamoğlu, “Çünkü temel maksat, 25’ine (şubat) kadar sizin yapacağınız hazırlıklar, 25’indeki buluşma ve çabucak ardından buradan çıkan özeti kamuoyuyla paylaşmak dileğindeyiz. Buradan çıkan özet, bize yol gösterecek. Bu gösterilen yol haritasını kamuoyuyla paylaşmak, kendi sorumluluklarımızı üstümüze almak, kimi kurumların sorumluluklarını onlara hatırlatmak ve tıpkı vakitte inanç diye tariflediğiniz ve harekete geçmemizi önerdiğiniz birtakım konularda da esasen harekete geçmiş olacağız ya da geçecek olduğumuzu duyuracağız” sözlerini kullandı. Yaşanılan atmosferin bu açıklama için uygun olduğuna dikkat çeken İmamoğlu, “Bunu bizim ıskalamamamız lazım. Vatandaşa evet inanç hissini verelim. Lakin bir yanıyla da sorumluluğunu hatırlatalım. Yani ben onu şöyle diyorum: Biraz korksun vatandaş. Korkmalı da zati. Boşu boşuna bir dehşetten bahsetmiyoruz. Kurumlar olarak, yöneticiler olarak biz de korkalım. Biz de ona nazaran gardımızı alalım, sorumluluğumuzu yerine getirelim. Getirmeyeceksek de esasen vatandaş gereğini yapsın. İşin bu tarafındayız” diye konuştu.