Fed raporu: Kredi şartlarında baskı oluşabilir

Fed, Amerikan finansal sistemindeki mevcut duruma ait değerlendirmelerin yer aldığı Finansal İstikrar Raporu’nun Mayıs 2023 sayısını yayımladı.

Raporda, bir evvelki raporun yayımlandığı geçen yıl Kasım ayından sonra bu yıl Silikon Vadisi Bankası (SVB), Signature Bank ve First Republic Bank’ın faiz oranı ve likidite risklerinin berbat yönetilmesine ait kaygıların yol açtığı kıymetli mevduat çıkışlarının akabinde iflas ettiği anımsatıldı.

Mart ayında, bankacılık sistemindeki daha geniş yayılmaları önlemek için Fed’in Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) ve Hazine Bakanlığı ile birlikte, banka mudilerini korumak ve hanehalklarına daima kredi akışını desteklemek için adımlar attığına değinilen raporda “Bu adımlar ile bankacılık ve finans bölümünün dayanıklılığı sayesinde, finansal piyasalar olağana döndü ve mart ayından bu yana mevduat akışları istikrar kazandı. Fakat büyük mevduat çıkışları yaşayan birtakım bankalar gerilim yaşamaya devam etti. Bu gelişmeler ileriye dönük kredi şartları üzerinde baskı oluşturabilir.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Raporda, Hazine tahvil getirilerinin artan piyasa oynaklığı nedeniyle mart ayında düştüğü belirtilerek pay senedi fiyatlarının da tarihî medyanın üzerinde kaldığı kaydedildi.

Konut maksatlı gayrimenkul değerlemelerinin faaliyetteki zayıflamaya karşın yüksek düzeyini koruduğu tabir edilen raporda, finansal olmayan işletmelerin ve hanehalkının borçlanmasından kaynaklanan kırılganlıkların geçen yıl kasım ayından bu yana çok az değişim gösterdiği bildirildi.

Raporda, ticari borç artışının gayrisafi yurt içi hasılaya nazaran yüksekliğini koruduğu, hanehalkı borcunun oranının da ölçülü düzeylerde kaldığı aktarıldı.

“Bankacılık bölümü dayanıklılığını korudu”

Sigortasız mevduatlara çok bağımlılık ile zayıf risk idaresine ait tasaların piyasa iştirakçilerinin birtakım bankaların gücünü tekrar değerlendirmesine yol açtığına işaret edilen raporda, “Genel olarak, bankacılık bölümü değerli ziyan karşılama kapasitesiyle dayanıklılığını korudu.” sözü kullanıldı.

Raporda, sigortasız mevduatların kıymetli ölçüde geri çekilmesinin SVB, Signature Bank ve First Republic Bank’ın iflaslarına katkıda bulunduğu vurgulanarak, bunun başta büyük ölçüde sigortasız mevduatlara dayanan ve kıymetli ölçüde faiz oranı riskine maruz kalanlar olmak üzere başka birtakım bankalar için artan fonlama düşüncelerine yol açtığı belirtildi.

Fed ve öbür kurumlar tarafından yapılan siyaset müdahalelerinin bu baskıların hafifletilmesine yardımcı olduğunun altı çizilen raporda, para piyasası fonları ve başka nakit yatırım araçlarının “kaçış”lara karşı savunmasız kaldığı ve kısa vadeli fonlama piyasalarının kırılganlığına katkıda bulunduğu kaydedildi.

Borç limiti açmazı da riskler arasında

Raporda, ABD’nin finansal istikrarına yönelik kısa vadeli riskleri de tartışılırken, sıklıkla belirtilen riskler ortasında devamlı enflasyon ile daha sıkı para siyaseti, ​​​​​​​bankacılık dalı gerilimi ve jeopolitik tansiyonlar yer aldı.

Finansal istikrara yönelik bariz riskler araştırmasına da değinilen raporda, araştırmaya katılanların neredeyse yarsının ABD’nin borç limiti açmazını mümkün riskler ortasında gördüğünü belirtmesi dikkati çekti.

Raporda, ABD’nin borç limiti tavanı vaktinde yükseltilmezse, muhtemel bir temerrüdün olumsuz sonuçlarına değinilerek, bu sonuçlar ortasında finansman piyasasında aksamalar ve daha sıkı mali şartların yer aldığı tabir edildi.