Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşik Arap Emirlikleri ziyareti akabinde yaptığı açıklamada “BAE ile yatırımların teşviki, güvenlik, yenilenebilir güç ve nakliyat üzere alanlarda hukuksal altyapıyı sağlamlaştırmak istiyoruz” dedi.
Birleşik Arap Emirlikleri ile imzalayanacak ortak mutabakat metniyle bağları stratejik iştirak seviyesine çıkartılmış olacağını lisana getirdi.
Erdoğan, Türkiye-BAE YDSK düzeneğine ait olarak “Anlaşmanın iş dünyamıza tanıtılması için sonbaharda İstanbul’da Ticaret ve Yatırım Forumu düzenlenmesinde yarar görüyoruz” sözlerini kullandı.
Ortak açıklama yapıldı
Diğer yandan Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığının toplumsal medya hesabından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suudi Arabistan ziyareti sonrasında yapılan ortak açıklama paylaşıldı.
İki tarafın, bu ziyaretlerdeki kazanımlarından, iki ülkenin çeşitli alanlardaki işbirliğinin kapsamının genişletilmesinden, Türkiye ile Suudi Arabistan ortasındaki yakın bağlantıları güçlendirmeye katkı sağlayan olumlu sonuçlarından övgüyle kelam ettiği belirtilen açıklamada, şu bilgiler verildi:
“İki taraf, Türk-Suudi Uyum Kurulu’nun faaliyete geçirilmesine yönelik süreçlerin tamamlanmasının, ortak proje ve inisiyatifler geliştirilmesinin ve bunların Kurul çerçevesinde uygulanmasının değerini vurgulamıştır. İktisat, ticaret ve yatırım alanlarında global iktisadın önündeki en değerli sınamaları ve bu sınamalarla çabada Türkiye ve Krallık’ın rollerini gözden geçirmiş, ticaret ve yatırım alanlarında işbirliği ivmesinin artırılmasının değerini ve bilhassa altyapı, inşaat, mühendislik, savunma ve metalürjik sanayi, etraf ve miras turizmi, yenilenebilir güç üzere bir dizi amaç kesimde ve öteki ortak çıkar alanlarında ekonomik entegrasyon için fırsatları destekleme konusundaki istekliliklerini vurgulamışlardır.”
Özel kesimler ortasındaki iletişim
Açıklamada, iki ülkenin, özel bölümleri ortasındaki bağlantısı ağırlaştırarak, özel dal için verimli ve elverişli bir yatırım ortamı geliştirmeyi amaçladığı bildirildi. Bu kapsamda, iki tarafın özel bölümü güçlendirmek, tesisler sağlamak, uygun bir iş ortamı yaratmak, gerekli kolaylaştırıcı ögeleri sağlamak ve bu şirketlerin yaşadığı her türlü sorunu çözmek suretiyle en önde gelen yatırım fırsatlarını araştırıp tespit ederek, iki ülke ortasındaki ticareti geliştirmenin ve çeşitlendirmenin yollarını ele aldıkları belirtildi.
Ekonomik alakaların güçlendirilerek daha yüksek ve daha kapsamlı düzeylere ulaştırılmasında özel kesimin oynadığı rolün değerinin de vurgulandığı bildirilen açıklamada, şunlar söz edildi:
“İki taraf, Aralık 2022’de Ekselansları Suudi Yatırım Bakanının ziyareti sırasında 280’den fazla Türk ve Suudi önde gelen şirketin iştirakiyle düzenlenen ve kamu ve özel dal için 12 muahede ve mutabakat zaptının imzalanmasıyla sonuçlanan Türk-Suudi Yatırım Forumu’nun sonuçlarından övgüyle kelam etmiştir. Turizm alanında bu yıl ağustos ayında İstanbul’da yapılması planlanan Türk-Suudi Yatırım Forumu’ndan memnuniyet duyduklarını söz etmişlerdir.”
Enerji alanındaki işbirliği seçenekleri
İki tarafın da global güç piyasalarının istikrarının değerini vurguladığı aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Türkiye, Krallık’ın global petrol piyasalarının istikrarını, üretici ve tüketici ülkelerin çıkarlarına hizmet edecek ve sürdürülebilir ekonomik büyüme sağlayacak biçimde desteklemedeki rolünü memnuniyetle karşılamıştır. İki taraf, yenilenebilir güç, iki ülke ortasındaki elektrik orta teması, Krallık’tan Türkiye ve Avrupa’ya elektrik ihracatı, güç verimliliği, yenilik ve hidrokarbon kaynakları için pak teknolojiler, hidrojen üzere düşük karbonlu yakıtlar dahil olmak üzere güç alanlarında işbirliğini geliştirme ve nükleer gücün barışçıl kullanım alanlarına, bu alanların düzenleyicilik boyutlarına ait işbirliği seçeneklerini araştırma isteklerini lisana getirmişlerdir.”
Ayrıca, iki tarafın, güç dalları ve sürdürülebilirliğiyle ilgili proje ve tedarik zincirlerinin geliştirilmesinde işbirliğinin artırılması konusunu ele aldığı belirtildi.
Petrokimya kesim zincirindeki ortak teşebbüs fırsatları tartışıldı
İki tarafın, petrol, petrol türevleri ve petrokimya arzı da dahil bir dizi güç alanında işbirliğini güçlendirmenin kıymetini vurguladığına işaret edilen açıklamada, şöyle denildi:
“Ayrıca, pak hidrojenle ilgili en güzel uygulamaların hayata geçirilmesi bağlamında bilgi ve deneyim değişimine ek olarak, uzmanlaşmış üretim ve hidrokarbonların yenilikçi kullanımları da dahil olmak üzere tüm petrokimya kesim zincirindeki ortak teşebbüs fırsatlarını tartışmışlardır. İki taraf, iki ülkedeki lokal kaynakların kullanımını artırmak için şirketler ortasında işbirliği sağlamanın ve böylelikle güç arzında esnekliğe ve verimliliğe ulaşılmasına katkıda bulunulmasının ehemmiyetini teyit etmişlerdir.”
İklim değişikliği
İklim değişikliği bahisleriyle ilgili iki tarafın, BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı ve Paris Muahedesi unsurlarına bağlı kalmanın kıymetinin altını çizdiği vurgulanan açıklamada, Türk tarafının, Suudi Arabistan’ın iklim değişikliği alanındaki eforlarına dayanağını söz ettiği bildirildi.
Açıklamada, “İki taraf, döngüsel karbon iktisadını, emisyonları yönetmek ve iklim değişikliği maksatlarına ulaşmak için bir araç olarak kullanmaya yönelik siyasetleri kendi önceliklerini ve farklı ulusal şartlarını da dikkate alarak teşvik etmek suretiyle döngüsel karbon iktisadı uygulamaları geliştirilmesine dönük işbirliğinin kıymeti konusunda mutabık kalmışlardır.” sözüne yer verildi.
İhracat ve ithalat alanlarında imzalanan mutabakat zaptları
Açıklamada, tarafların, ihracat ve ithalat alanlarında imzalanan mutabakat zaptlarının aktifleştirilmesi ve sanayi dalına yatırım çekilmesi için çalışılmasının yanı sıra sanayi ve madencilik kesimlerinde işbirliğinin güçlendirilmesinin değerinin altının çizdiği kaydedildi.
Her iki tarafın da imalat ve petrokimya sanayi, otomotiv ve yedek kesim sanayi, havacılık sanayi, limanlar ve denizcilik sanayi, madencilik ve besin sanayi dahil maden ve endüstriyel bölümlerde gelecekteki işbirliği alanlarının güçlendirilmesi muhtaçlığını vurguladığı belirtildi.
Açıklamada, tarafların, iki ülkenin özel kesimlerinin, tarım ve besin sanayileri alanlarında yatırım iştiraklerine girme kapsamlarında görülen genişlemeyi memnuniyetle karşıladığı, etraf, su, tarım ve besin güvenliği alanlarında devam eden işbirliğinin değeri konusunda mutabık kaldığı bildirildi.
Tarafların irtibat, teknoloji, dijital iktisat, yenilik ve uzayla bağlantılı alanlarda işbirliğini ve paydaşlığı geliştirme dileğini lisana getirdikleri de aktarıldı.
Savunma ve güvenlik alanı
Her iki tarafın da ulaşım ve çeşitli lojistik hizmetler alanlarında işbirliğinin aktifleştirilmesi ve güçlendirilmesinin kıymetini vurguladığı ve iki ülke ortasındaki uçuş sayısını artırmayı görüştüğü belirtilen açıklamada, savunma ve güvenlik alanına ait ise şu tabirlere yer verildi:
“Taraflar, savunma ve askeri sanayi alanlarında işbirliği ve eş güdümü geliştirmek ve bu alanlarda imzalanan mutabakatların, iki ülkenin ortak çıkarlarına hizmet edecek, bölgede ve dünyada güvenlik ve barışın sağlanmasına katkıda bulunacak halde harekete geçirilmesi konusundaki kararlılıklarını söz etmişlerdir.
İki taraf ayrıyeten, iki kardeş ülkede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak formda her türlü hatayla gayret, terörizm ve terörizme yol açan şiddete varan aşırıcılık ve bunların finansmanı ile gayret alanında işbirliğini güçlendirme, bilgi, uzmanlık ve eğitim değişimi dahil, ortak çıkarları ilgilendiren bahislerde mevcut güvenlik işbirliğini ve uyumunu güçlendirmenin kıymeti üzerinde mutabakata varmışlardır.
Ek olarak, iki taraf, her türlü hudut ötesi yolsuzluk cürmüyle uğraş amaçlı ikili işbirliğini güçlendirme ve iki ülkenin yolsuzlukla gayret kurumları ortasında bilhassa de yolsuzluk olaylarının soruşturulması, faillerin kovuşturulması ve Yolsuzlukla Çabada Kanun Uygulayıcı Otoriteler için Global Operasyonel Ağı’ndan yararlanarak, yolsuzluk hatalarından elde edilen gelirlerin geri alınması alanlarında faal irtibatın güçlendirilmesi konusundaki kararlılıklarını teyit etmişlerdir. Ayrıyeten, terörizme yol açan şiddete varan aşırıcılık, nefret söylemi ve terörizmle uğraş ile ılımlılık ve müsamaha kültürünü yaymak için ortalarındaki işbirliğini güçlendirmenin değeri üzerinde anlaşmışlardır.”
Turizm ve sporda potansiyel araştırılacak
Açıklamada, tarafların turizm, sürdürülebilir turizm ve iki ülke ortasındaki turizmin gelişimi alanlarında işbirliğinin artırılması, her iki ülkedeki turizm potansiyelinin araştırılması ve turizm kesiminin faydasına tecrübe değişiminde bulunulması konularındaki isteklerini tabir ettikleri belirtildi.
Tarafların ayrıyeten, kültürel alanlarda, spor programları ve faaliyetlerinde ortalarındaki işbirliği ve iştiraki güçlendirmenin değerini vurguladığı kaydedildi.
Bilim ve eğitim alanındaki işbirlikleri
Açıklamada, iki ülke ortasında bilim ve eğitim işbirliğinin geliştirilmesi, üniversitelerin birbirleriyle direkt bağlantılarını güçlendirmeye teşvik edilmeleri, hayati alanlarda araştırma ve bilimsel işbirliği düzeyinin yükseltilmesi, operasyonel eğitim modellerinde tecrübe alışverişinde bulunulması mevzularının ele alındığı bildirildi. Eğitimde çağdaş teknolojilerin kullanılması, ortak araştırmalar yürütülmesi ile özel eğitim, e-öğrenme ve uzaktan eğitim alanında eğitim malzemeleri ve hizmetlerin geliştirilmesi istikametindeki isteklerin da lisana getirildiği kaydedildi.
İki tarafın, radyo ve televizyon alanında medya işbirliği fırsatlarını, haber değişimi ve iki taraf ortasında karşılıklı ziyaretler mevzularını da ele aldığı tabir edildi.
Sağlıkta eşgüdüm güçlendirilecek
Sağlık alanıyla ilgili iki tarafın, mevcut ve gelecekte ortaya çıkabilecek salgınlara, bunlarla bağlantılı risk ve sınamalara karşı durulabilmesi, amaçlı global teşebbüslere dayanak emeliyle, işbirliği ve eşgüdümün güçlendirilmesini amaçladığı kaydedildi.
Tarafların bu kapsamda, milletlerarası kuruluşlar ve G20 ülkeleri vasıtasıyla global sıhhat sınamalarının göğüslenmesi, aşı, ilaç ve teşhis gayeli teçhizat geliştirilmesinde işbirliği ve iki ülke ortasında antimikrobiyal dirençle uğraşa yönelik global gayretlere ait eşgüdüm sağlanması isteklerini lisana getirdiği belirtildi.
Açıklamada, “Türk tarafı, Krallığın, antimikrobiyal direnç konusunda tesirli ve sürdürülebilir tahliller bulunması, farkındalık yaratılması ve hazırlıklı olunmasının sağlanması maksadıyla Tek Sıhhat yaklaşımının desteklemesini hedefleyen Dördüncü Antimikrobiyal Direnç Bakanlar Konferansı’na Kasım 2024’te konut sahipliği yapacak olmasını memnuniyetle karşılamıştır.” sözü kullanıldı.
Mutabakat zaptlarından duyulan memnuniyet lisana getirildi
Açıklamada, iki tarafın, iki ülke ortasında Milletlerarası Para Fonu, Dünya Bankası ve Yirmiler Kümesi üzere memleketler arası forumlarda ve kuruluşlarda devam eden işbirliğinin ve dünyanın içinden geçtiği ekonomik sınamalarla uğraş maksatlı milletlerarası gayretlerin desteklemesine yönelik eş güdümün değerini vurguladığı belirtildi.
İki tarafın, bu ziyaret sırasında Kabiliyetler, Savunma Sanayii, Araştırma ve Geliştirme Alanlarında İşbirliğine Ait Uygulama Planı, Suudi Savunma Bakanlığı ile Türk firması Baykar ortasında 2 Satış Kontratı, Direkt Yatırımın Teşvik Edilmesi Alanında İşbirliği, medya ve güce ait mutabakat zaptlarının imzalanmasını memnuniyetle karşıladığı bildirildi.
Açıklamada tarafların ayrıyeten, Türk-Suudi Yatırım Forumu’nda iki ülke özel bölüm kuruluşları ortasında güç, gayrimenkul, inşaat, eğitim ile dijital teknolojiler, sıhhat ve medya alanlarında 9 mutabakat zaptı imzalandığı kaydedildi.
İki tarafın, memleketler arası barış ve güvenliğin korunmasına yönelik gayretleri koordine etmeye ve ağırlaştırmaya devam etme kararlılığını yinelediği vurgulanan açıklamada, “İki taraf, bölgesel ve milletlerarası arenada her iki ülkeyi de ilgilendiren bahislerde görüş alışverişinde bulunarak, buna yönelik işbirliği ve ortak uyumu güçlendirme, bölgede ve dünyada barış ve istikrarı tesis edecek tüm teşebbüslere dayanaklarını sürdürme kararlılığını yine teyit etmişlerdir” denildi.