Bayanlar istihdamda eşitliğin çok uzağında

TÜİK, İstatistiklerle Bayan, 2022 datalarını yayımladı.

Buna nazaran, Türkiye nüfusunun yüzde 49,9’unu bayanlar, yüzde 50,1’ini erkekler oluşturdu.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran 2022 yılında, bayan nüfus 42 milyon 575 bin 441 kişi, erkek nüfus 42 milyon 704 bin 112 kişi oldu. Öteki bir tabirle, toplam nüfusun yüzde 49,9’unu bayanlar, yüzde 50,1’ini ise erkekler oluşturdu. Bayanlar ile erkekler ortasındaki bu oransal istikrar, bayanların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 ve daha üst yaş kümesinden itibaren bayanların lehine değişti. Bayan nüfusun oranı, 60-74 yaş kümesinde yüzde 52,2 iken 90 ve üzeri yaş kümesinde yüzde 72,4 oldu.

Eğitim seviyesi düşük üniversite mezunluğu daha düşük

Ulusal Eğitim İstatistikleri Data Tabanı sonuçlarına nazaran en az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranının 2008-2021 yılları ortasında arttığı görüldü. En az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 81,1 iken 2021 yılında yüzde 92,1 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2008 yılında en az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki bayanların oranı yüzde 72,6, erkeklerin oranı yüzde 89,8 iken bu oran 2021 yılında ise bayanlarda yüzde 87,3, erkeklerde yüzde 97,1 oldu.

Yüksekokul ve fakülte, yüksek lisans ve doktora mezunu olan 25 ve daha üst yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 9,8 iken 2021 yılında yüzde 23,0 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2008 yılında yükseköğretim mezunu olan 25 ve daha üst yaştaki bayanların oranı yüzde 7,6, erkeklerin oranı yüzde 12,1 iken bu oran 2021 yılında bayanlarda yüzde 20,9, erkeklerde ise yüzde 25,1 oldu.

İşgücüne katılma oranı düşük

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına nazaran 2021 yılında 15 ve daha üst yaştaki işgücüne katılma oranının yüzde 51,4 olduğu görüldü. Bu oran bayanlarda yüzde 32,8, erkeklerde ise yüzde 70,3 oldu.

İşgücüne katılma oranı eğitim durumuna nazaran incelendiğinde, bayanların eğitim düzeyi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan bayanların işgücüne katılma oranı yüzde 12,8, lise altı eğitimli bayanların işgücüne katılma oranı yüzde 25,3, lise mezunu bayanların işgücüne katılma oranı yüzde 32,5, mesleksel yahut teknik lise mezunu bayanların işgücüne katılma oranı yüzde 38,5 iken yükseköğretim mezunu bayanların işgücüne katılma oranı yüzde 67,6 oldu.

Üç bayandan biri istihdamada

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına nazaran 2021 yılında 15 ve daha üst yaştaki istihdam edilenlerin oranının yüzde 45,2 olduğu görüldü. Bu oran bayanlarda yüzde 28,0, erkeklerde ise yüzde 62,8 oldu.

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına nazaran yarı vakitli çalışanların istihdam içindeki oranının 2021 yılında yüzde 9,9 olduğu görüldü. Bu oran bayanlarda yüzde 16,4, erkeklerde ise yüzde 7,0 oldu.

Küçük çocuk bayanı işten koparıyor

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına nazaran hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında yüzde 59,8 iken 2021 yılında yüzde 58,9 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2021 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bayanların istihdam oranının yüzde 26,1, erkeklerin istihdam oranının ise yüzde 89,1 olduğu görüldü.

Kesinleşen boşanma davaları sonucu annenin velayetine verilen çocuk oranı yüzde 75,7 oldu. Boşanma istatistiklerine nazaran 2022 yılında mutlaklaşan boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Annenin velayetine verilen çocuk oranı yüzde 75,7 iken babanın velayetine verilen çocuk oranı ise yüzde 24,3 oldu.

Ev işlerini ekseriyetle bayanlar üstlendi

Aile yapısı araştırması sonuçlarına nazaran 2021 yılında hanedeki mesken işlerinin ekseriyetle kim tarafından yapıldığı incelendiğinde, konutun badana/boyası hariç tüm işlerin çoklukla bir hanehalkı ferdi tarafından üstlenildiği görüldü.

Hanehalkı ferdi tarafından yapılan mesken işleri cinsiyete nazaran incelendiğinde, konut işlerini çoklukla bayanların üstlendiği görüldü. Bayanlar en fazla yüzde 94,4 ile çocuk bakımı, yüzde 85,6 ile çamaşır ve bulaşık yıkama (makineyle bile olsa), yüzde 85,4 ile yemek yapma ve konutun günlük toplanması ve temizlenmesi işlerini üstlendi. Erkekler en fazla yüzde 74,1 ile aylık faturaların ödenmesi, yüzde 65,2 ile küçük bakım, tamirat, tamir işlerini üstlendi.

İnternet kullanan bayanların oranı yüzde 80,9 oldu

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran 2022 yılında 16-74 yaş kümesindeki bireylerin İnternet kullanım oranı yüzde 85,0 oldu. Bu oran bayanlarda yüzde 80,9 iken erkeklerde yüzde 89,1 oldu.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran internet üzerinden ferdî kullanım maksadıyla mal yahut hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş kümesindeki bireylerin oranı, 2021 yılı Nisan ayı ile 2022 yılı Mart ayını kapsayan on iki aylık periyotta yüzde 46,2 oldu. Cinsiyete nazaran internet üzerinden mal yahut hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, bayanlarda yüzde 42,7 iken erkeklerde yüzde 49,7 oldu.

Kadınlar kendisini inançta hissetmiyor

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran 2022 yılında, yaşadıkları etrafta gece yalnız yürürken kendilerini inançsız hissedenlerin oranı yüzde 21,8 iken bu oran bayanlarda yüzde 30,4, erkeklerde yüzde 13,0 oldu. Bayanların yüzde 51,1’i, erkeklerin ise yüzde 71,9’u yaşadıkları etrafta kendilerini inançta hissetti.