İstanbul Ticaret Odası (İTO) Temmuz ayı meclis toplantısında konuşan Bolat, Ticaret Bakanlığının ana bahislerinden birinin ülkenin dış ticaretini düzenlemek ve denetlemek olduğunu söyledi.
Türkiye’nin dünyada hizmet dalında en rekabetçi ülkelerden biri olduğunun altını çizen Bolat, “Bizim insanımız, yapımız hizmetler kesimine, ikrama, hizmet etmeye çok uygun. O yüzden turizm, nakliyecilik, hava yolun, kara yolu nakliyeciliği, eğitim hizmetleri, sıhhat hizmetleri, bilişim ve e-ticaret alanlarında da süratli gelişme kaydediyoruz ve ülkemize Döviz kazandırıyoruz. Bu da ihracat. Bakanlık olarak ısrarla hizmet ihracatını da ihracat kalemi için de vurgulayarak göstereceğiz.” sözlerini kullandı.
Sürdürülebilir ticaret istikrarı için sürdürülebilir ihracat artışı sağlanması gerektiğini vurgulayan Bolat, 2002’de 36 milyar dolar olan ihracatı 2022 prestijiyle 254 milyar dolara çıkardıklarını ve 2028 prestijiyle 400 milyar dolarlık mal ihracatı amacı koyduklarını aktardı.
Bolat, Türkiye’nin dünya ihracatından hissesinin 2002’de yüzde 0,5 iken 2022 sonunda yüzde 1,02’ye çıktığını lisana getirerek, “2028’de yüzde 1,20’ye ulaşmayı hedefliyoruz. Hizmet ihracatında da 59 milyar dolar olan ihracatımız geçen yıl 90,5 milyar dolara çıktı. Bu yılki amacımız 120 milyar dolar. Bu büyüklüğü görerek dünya hizmet ticaretindeki hissemizi da yüzde 1,20’ye çıkarmanın başarısıyla 2028’de de yüzde 1,5’a çıkarmayı hedefliyoruz. Bunu yaparken gayemiz Türkiye’nin ticarette büyümesi. Geçen yıl 618 milyar dolarlık toplam ticaret var. Ulusal gelirimiz 906 milyar dolar. Yani ulusal gelirimizin yüzde 67’si ticaretten geliyor. Bu çok değerli bir hisse. Yani inancımızda rızkın onda dokuzu ticarettir kelamını çok hoş doğrulayan bir gelişme.” halinde konuştu.
“Önümüzdeki 2-3 yıllık mühlet zarfında güçte bir istikrar sağlayacağız”
Türkiye’nin dışa açık bir ülke ve iktisat olduğunu söyleyen Bolat, şunları kaydetti:
“Biz ne kadar çok memleketler arası ticareti artırırsak, ne kadar çok iç ticareti artırırsak rekabette de fiyatları düşürebilirsek o kadar çok ülkemizin refahı artacak halkımızın refahı artacak. Ticaret Bakanlığı olarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Olağan ithalatımızı azaltma, dengeleme çabası içindeyiz. Büyürken olağan ki ithalat da büyüyecek. Bunun farkındayız. Lakin dış ticaretteki dengeleme çok değerli. Burada bizim en büyük handikabımız güç maliyetleri. 2022’de 98 milyar dolar güç ithal ettik. Güç fiyatları 4-5 büyüdüğü için 110 milyar dolar açığımızın 98’i güçtü. Bu yeni petrol ve doğal gaz keşifleri bunun artık üretime dönmeye yavaş yavaş başlamasıyla önümüzdeki 2-3 yıllık müddet zarfında güçte bir istikrar sağlayacağız. Nükleer gücün devreye girmesiyle çok kıymetli bir kaynak elde etmiş olacağız.
2022’de Türkiye’de 8 vilayette doğalgaz vardı. Türkiye rüzgar gücünü fakat Almanya’da Danimarka’daki pervaneleri rüzgar güllerine görerek tanıyabiliyordu. Güneş gücünün ismi bile geçmiyordu ancak biz artık yenilenebilir güç kaynaklarında toplam güç gereksinimimizin yüzde 15’ini karşılıyoruz.”
Bolat, gümrükler için değerli ölçüde yatırımlar yapıldığına dikkati çekerek, “Bunu yaparken ki emelimiz ticaret yapan sizlere mahzur olmak, kuşkulu bir durumda bırakmak asla değil. İhracatta fiziki muayenenin hissesi yalnızca yüzde 3. İthalatta yüzde 15. Değişik bir risk çalışmaları var. Birtakım kesime nazaran, birtakım esere nazaran fiziki muayene gerekebiliyor. Lakin bu çalışmalarımızda bilhassa ülkemizin geleceğini, gençlerimizi, çocuklarımızı tehdit eden narkotik eserler olmak üzere çok ağır yakalamalar var. Yalnızca bu sene geçen yıla nazaran yüzde 50’den fazla artışla 7 milyarlık bir yakalama yapıldı.” dedi.
Bakanlık olarak, stokçuluk ve fahiş fiyat uygulamaları noktasında ve teamüllere uymayan vatandaşın mağdur olduğu haksız ticari uygulamaları, ihbar yahut bilinmesiyle ağır halde piyasa kontrolleri yapmakla mükellef olduklarını bildiren Bolat, “Bu misyonumuzu de kararlılıkla yapmaya mecburuz ve yapıyoruz. Bu noktada Merkez Bankasının fiyat istikrarını sağlama konusundaki gayretleri, Hazine ve Maliye Bakanlığımızın para siyasetleri, döviz siyaseti ve maliye siyaseti alanlarındaki misyonları Merkez Bankasının para ve döviz kuru siyasetlerindeki vazifeleri ve Ticaret Bakanlığı olarak da fiyatlar konusundaki haksız uygulamalar ya da stokçuluk uygulamalarına karşı ağır kontrollerimiz, karşılaşırsak ceza kesme uygulamalarımızla enflasyonist süreci daha da aşağılara çekmeye, istikrarlı bir iç piyasa ve fiyat istikrarı sağlamaya çalışıyoruz. Yeni devirde de öncelikli olarak finansal istikrarı, fiyat istikrarı sağlamak ve eş vakitte da büyüme sürecimizi ve istihdam artışımızı devam ettirmek temel gayelerimiz ortasında.” diye konuştu.
Deprem bölgesindeki kentleri kalkındırmak gerektiğine dikkati çeken Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Olay yalnızca insanlara kalıcı konut sağlayarak başlarını sokacak sağlam bir konut yapmak değil, oralarda toplumsal hayatı canlandırmak, toplumsal donatıları yapmak, ticari hayatı canlandırmak en kıymetlisi esnafların dükkanları yıkılmış, büyük ölçüde fabrikalarda önemli hasarlar var. Kapasiteler yüzde 40-50 düzeylerinde o da zelzeleden bir ay sonra ağır uğraşlarla. Devlet olarak hükümet olarak birinci günden itibaren bu hususta ağır harcama, tertip yapılıyor. Süreksiz iş yerleri, fabrikaları, kapasitelerini artırmaya çalışmak, onlara çok kıymetli finans, takviyeleri sağlamak, pazar bulmak. En çok yakındıkları şey personel bulamamak, emekçilerimizin yarıdan fazlasını kaybettik diyorlar. Başkalarının de fabrikaları bahçesine konteynerler kurarak müdafaaya çalışıyoruz diyorlar. Doğal bir travma yaşandı.”