“Afetle uğraş toplumsal şuurla olur”

Yaşanan afetin büyüklüğüne dikkat çeken Cemal Doğan açıklamasında şu tabirlere yer verdi:

Yaşanan felaketin tesir alanına baktığımızda dünya ölçeğinde bir felaket olduğu yadsınamaz bir gerçek. 10 büyük vilayetimizi kapsayan, 13,5 milyon insanımızı etkileyen ağır sonuçlar yaratan bir felaketle karşı karşıyayız. İkisi 7’den büyük binlerce sarsıntılar zinciri maalesef hasar ve kayıpların boyutunu ağırlaştırdı. Yapılan açıklamalarda Kahramanmaraş merkezli sarsıntısının hissedilir şiddetinin 12 olduğunu ve Anadolu levhasının 4 metre kaydığı paylaşıldı.

Dolayısıyla ortaya çıkan tablo sarsıntıyla ilgili bugüne kadar yorumladığımız her şeyi yine gözden geçirmemiz gerektiğini gözler önüne sermiştir. Taban yapılarından, altyapı planlarına, üst yapı yerleşim alanlarından, bina üretim tekniklerine, zelzele anı ve sonrası afet idare planından mümkün sarsıntılar sonrası kurulacak müdahale alanlarına kadar birçok bahis tekrar gözden geçirilmek zorundadır.

“Zorunlu ders olarak okutulmalı”

Ülkemiz büyük sarsıntı nesillerinin ve yangın, sel, toprak kayması üzere doğal afetlerin yaşandığı bir ülke. Bu nedenle afet şuuru toplumun her katmanına en erken yaştan itibaren verilmesi gereken bir eğitim. Bu nedenle afet şuurunun ilköğretimden itibaren mecburî ders olarak okutulmasının kaide olduğunu düşünüyorum. Bu yapılır ise 30-40 yıl içinde daha şuurlu bir toplum yapısı ortaya çıkacaktır.

Bu şuur oluştuğunda insanlarımız bir binayı inşa ettirirken, kiralarken ya da satın alırken daha gerçek hareket edebilecektir. Mutfak dolabının kapağına, seramiğine bakarak konut kiralamamaları ya da almamaları gerektiğini bilecekler. Kesinlikle bölgenin taban durumu, buna nazaran üreticinin yapı tekniği ve binanın üretim materyal kalitesinden emin oldukları yapıları tercih etmeleri gerektiğinin farkına varacaklar.

“Çok süratli bir halde bina denetimleri başlatılmalı”

Bunun yanı sıra muhtemel bir afet öncesinde, anında yahut sonrasında ne yapacaklarını, nasıl davranacaklarını bilirler. Unutmamız gereken temel gerçek ülkemizin %90’dan fazlası zelzele nesli içerisinde olduğudur. İstanbul başta olmak üzere fay çizgilerine yakın tüm kentlerimizde çok süratli bir biçimde bina denetimleri başlatılmalıdır. Fay çizgileri boşaldıkça öbür bölgelerde baskıyı artırıyor.

Yer bilimi uzmanları bilhassa uyarıyorlar. Kısa, orta ve uzun vade risk haritalarını yayınlıyorlar. Lokal idareler ve merkezi hükümet bu bilimsel dataların ışığında hareket etmeli. Her birey ve idare kendi sorumluluk alanındaki binaların yapı risk bilgisine sahip olmalıdır. Burada kişisel olarak vatandaşlarımıza da düşen sorumluluk var. Oturduğu, maliki ya da kiracısı olduğu binanın durumunu kesinlikle öğrenmeli. Bu bir toplumsal şuur sorunudur.