“2022 Kripto Kıymetlendirme Raporu” isimli rapora nazaran merkeziyetsiz dünyadaki kilitli varlık ölçüsünün pahası geçen yılın başında yaklaşık 170 milyar dolara kadar ulaştıktan sonra yılın sonuna gerçek 35 milyar dolara kadar geriledi.
02
Merkeziyetsiz finans kullanıcı sayısı 400-600 bin ortasında
2022 yılı içerisinde öne çıkan blok zincirlerin birçoğunun TVL’i (toplam kilitli varlık değeri) dramatik derecede düştü. 2022 içerisinde yıl boyunca Solana yüzde 96, Avalanche yüzde 92 ve Ethereum yüzde 76 TVL kaybı yaşadı.
Yıl boyunca faal merkeziyetsiz finans kullanıcı sayısı ise 600 bin ila 400 bin ortasında kaldı.
03
Güven sarsıldı
Merkezi (CeFi) & Yarı-Merkezi (CeDeFi) platformlarının iflasları ve FTX-Alameda çöküşü ile birlikte merkezi borsalara olan inanç ise net bir biçimde sarsıldı. Merkezi kuruluşlar tarafından rezerve ispatı (Proof-of-reserve) üzere zincir üstü datalarla kullanıcıların itimat verilmeye çalışılmış olsa da istenilen itimadın verilemediği bir senaryo yaşandı. Ethereum zincirindeki merkezi borsaların rezerv adreslerinden yapılan ETH (Ether) çıkışlarına bakıldığında, yıl boyunca net çıkışların gerçekleştiği görüldü.
04
Oyun bölümünün blok zincirine ilgisi arttı
Geçen yıl blok zinciri kullanım alanları ortasında en ilgi cazip kullanım alanlarından birisi oyun bölümü oldu. Bilhassa Steam, Epic Games, Activision üzere büyük oyun platformlarının hem oyun geliştiricilerinden istedikleri listeleme fiyatlarının yükselmesi hem de kullanıcı tarafında oyun içi eserlerin pazar alanlarındaki yüksek kurul fiyatları sebebiyle blok zinciri özelinde bu alana olan ilgi artmaya devam etti.
2021 yılında oyun alanındaki toplam yatırım ölçüsü 3,6 milyar dolar olurken 2022 yılında dingin piyasa ve birçok aksiliğe karşın bu ölçü neredeyse iki katlanarak 6,7 milyar dolar düzeyine çıktı.
Şu ana kadar yatırım alan oyun projelerinin sadece yüzde 37’si oyunlarını canlıya almış durumdayken kalan yüzde 63’ü hala yatırım ya da geliştirme kademesinde.
05
NFT’lerde kıymet kaybı yaşandı
2021 yılında ortaya çıkan NFT trendi, 2022 yılının başında da hem kripto yatırımcılarının hem de kurumsal markaların ilgisini çekmeye devam etti. Sanat ve göğüs kültürü ile daha toplumsal bir kripto yatırım aracı sunan NFT’ler, yeni insanların alana çekilmesinde kilit rol oynadı. Yılın ikinci yarısı prestijiyle tüm kripto ekosisteminde olduğu üzere NFT’lerde de paha kaybı yaşandı ve bu da bireylerin ilgi kaybına yol açtı.
Kurumsal yatırımcılar için NFT ekosistemine olan ilgi 2022 yılı boyunca artmaya devam etti. Nike, Starbucks, Reddit üzere öbür markalar bu alana yönelirken Facebook, Instagram ve Twitter üzere toplumsal medya platformları da NFT entegrasyonlarına sürat verdi.
NFT dünyasının büyümesi ile farklı blok zincirler üzerinde hizmet veren (özellikle Ethereum ve Solana) farklı NFT Pazar Yerleri piyasadan hisse kaptılar. Opensea ve Magic Eden, Ethereum ve Solana üzerinde domine pazar yerleri olurken 2022 yılı içerisinde farklı rakipler de ortaya çıktı. Ethereum ağında Looksrare, Blur, Uniswap Genie üzere pazar yerleri faaliyete geçti ve farklı teşvik sistemleri ile Opensea’dan hisse kapmaya çalıştılar. Bilhassa Looksrare ve Blur, piyasa hisselerini yükseltmeyi başardı.
06
Layer-1 ve Layer-2 zincirlerde ekosistem büyüdü
NFT dünyası Ethereum ve Solana ağlarında dominant olarak büyümeye başlasa da, farklı Layer-1 ve Layer-2 zincirlerde de ekosistem büyüdü. 2022 yılı, bir evvelki yılın Layer-1 çılgınlığına kıyasla bu projeler için daha sakin bir yıl olsa da teknik gelişmeler açısından kıymetli kilometre taşlarına imza attı. Yılın kaybedenleri ortasında UST çöküşüyle birlikte tüm ekosistemi çöken Terra ve FTX krizinden etkilenen Solana da vardı. Pazar trendinden direkt etkilenen Layer-1 ekosistemleri, kullanıcı sayıları, günlük süreçler ve devreye alınan kontrat sayısı açısından düşüş eğilimi yaşadı. TVL (toplam kilitli varlık) açısından değerlendirildiğinde Ethereum, Avalanche, BSC, Tron, Polygon ve Fantom ağlarındaki toplam TVL 130 milyar dolardan 41 milyar dolarak geriledi.